ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα  το 1859 και πέθανε στην  Αθήνα το 1943. Ήταν Έλληνας ποιητής, δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, διηγηματογράφος, θεατρικός συγγραφέας και μία από τις σπουδαιότερες πνευματικές φυσιογνωμίες του νέου Ελληνισμού. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής «γενιάς του 1880» και της αποκαλούμενης «Νέας Αθηναϊκής Σχολής».  Στο ποιητικό του έργο, που ξεπερνά τις είκοσι συλλογές, κυριαρχεί η Ελλάδα ως ιδανικό και αντικείμενο αγάπης, η πορεία του ελληνικού έθνους μέσα στους αιώνες, η προσπάθεια δημιουργικής αφομοίωσης του αρχαιοελληνικού πνεύματος και της λαϊκής παράδοσης και το πνεύμα της οικουμενικότητας του ελληνικού πολιτισμού. Η συνεισφορά του στα ελληνικά γράμματα υπήρξε τεράστια. Ανανέωσε σημαντικά την ποιητική μορφή, αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητες της λογοτεχνικής μας παράδοσης και το δημοτικό μας τραγούδι. Παράλληλα, έκανε ένα τεράστιο λογοτεχνικό άνοιγμα προς τις λογοτεχνίες της Ευρώπης, μπολιάζοντας την ποίησή του με τα σύγχρονα ρεύματα του Συμβολισμού και του Ρεαλισμού. Θεωρείται, μετά τον Διονύσιο Σολωμό, ο δεύτερος εθνικός μας ποιητής. Το 1886 τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Τραγούδια της Πατρίδος μου. Ακολούθησαν Ο Ύμνος στην Αθηνά (1889), Τα μάτια της ψυχής (1892) και Ο Τάφος (1898), έργο αφιερωμένο στο χαμό του μόλις τετράχρονου γιου του. Από το 1897, αρχίζει να δημοσιεύει τις σημαντικότερες ποιητικές του συλλογές και συνθέσεις, όπως οι Ίαμβοι και Ανάπαιστοι (1897), έργο σταθμός, στο οποίο ο ποιητής δείχνει πιο ώριμος, έχει προσωπικό τόνο, δίνει λιτά και επιγραμματικά τις συγκινήσεις που του χαρίζει ο κόσμος της ιστορίας και της ζωής. Το 1898 του ανατέθηκε να συνθέσει τον  Ύμνο των Ολυμπιακών Αγώνων. Ακολουθούν τα έργα Ασάλευτη Ζωή (1904), Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου (1907) και Η Φλογέρα του Βασιλιά (1910). Εκτός από ποίηση, ο Παλαμάς έγραψε ένα θεατρικό έργο, την Τρισεύγενη (1903), που ξεχωρίζει για τη γνήσια ποιητική συγκίνηση, μια σειρά διηγημάτων με καλύτερο τον Θάνατο του Παληκαριού και πλήθος κριτικών δοκιμίων. Το 1926 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1930 πρόεδρός της. Υπήρξε πολλές φορές υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας χωρίς όμως ποτέ να του απονεμηθεί. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της δημοτικής και κορυφαία μορφή του δημοτικιστικού κινήματος. Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 και η κηδεία του την επομένη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών εξελίχθηκε σε αντικατοχικό συλλαλητήριο.

Ἡ περηφάνια μου εἶναι νὰ σταθῶ
γυμνὸς μπροστά σου· κάτου ἡ περηφάνια!

….

Βραδινὴ φωτιά, 1944
Ἅπαντα, τόμ. ΙΑ´, σελ. 75

[Πηγή: Δημήτρη Κιτριώτη – Γιάννη Μυλωνά, Βιογραφίες Εργογραφίες Ελλήνων Συγγραφέων, Αθήνα 1980, sansimera.gr]

KOSTIS PALAMAS

Kostis Palamas was born in Patras in 1859 and died in Athens in 1943. He was a Greek poet, essayist, literary critic, short story writer and playwright, one of the most important intellectual figures of modern Hellenism. He was a central figure of the literary “generation of the 1880s” and the so-called “New Athenian School” His poetic work, which covers more than twenty collections, is dominated by Greece as an ideal and an element of love, the course of the Greek nation throughout the centuries, the effort of creative assimilation of the ancient Greek spirit and of the popular tradition, and the spirit of universality of the Greek culture. His contribution to Greek letters was immense. He significantly renewed the poetic form, exploiting at the outmost the Greek literary tradition and folk song. At the same time, he introduced elements of the European literatures, influencing his poetry with the modern movements of Parnassism, Symbolism and Realism. He is considered, after Dionysios Solomos, the second Greek national poet. In 1886 he printed his first collection of poems under the Songs of my Country, followed by Hymn to Athens (1889) and The Eyes of my Soul (1992) , The Tomb (1898), a work dedicated to the loss of his son, who was only four years old. From 1897 he began to publish his most important poetry collections and compositions, such as Iamvoi and Anapiestoi (1897), a work which marks a milestone where the poet appears more mature, adapts a more personal tome, and gives in a simple manner his emotions from the world of history and life. In 1898 he was commissioned to compose the Anthem of the Olympic Games. Later he wrote the works: Life Immovable (1904), The Twelve Lays of the Gipsy (1907), The King’s Flute (1910). In addition to his poetry, Palamas also wrote a play, Triseygeni (1903), which stands out for its genuine poetic emotion, a series of short stories, the best of which is Death of a boy, and numerous critical essays.  In 1926 he became a member of the Academy of Athens and in 1930 he was elected president. He was nominated several times for the Nobel Prize for Literature, but never won it. He was a strong supporter of demoticism and a leading figure of the demoticist movement. Kostis Palamas died on 27 February 1943 and his funeral the following day at the First Cemetery of Athens turned into an anti-occupation rally.

My pride is to stand
naked in front of you; without pride!
….
Evening fire, 1944
“Collected works. Vol. 75