ΠΑΝΑΓΗΣ ΤΣΑΛΔΑΡΗΣ
Ο Παναγής Τσαλδάρης ήταν νομικός και πολιτικός από την Κορινθία, που διατέλεσε δύο φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας την τριετία 1932-1935. Γεννήθηκε το 1868 από οικογένεια μικρασιατικής καταγωγής. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και μετεκπαιδεύτηκε στη Γερμανία και στη Γαλλία. Επανήλθε στην Ελλάδα τον Ιούλιο τού 1893 και εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 1910. Κατά τον Εθνικό Διχασμό υποστήριξε την αντιβενιζελική μερίδα, μετείχε ως υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Δ. Γούναρη το 1915, και το 1920-22 ανέλαβε τα υπουργεία Εσωτερικών και Συγκοινωνιών. Τον Μάρτιο του 1922 αναχώρησε για το εξωτερικό για λόγους υγείας και επανήλθε στην Ελλάδα τον Αύγουστο, όταν είχε αρχίσει να καταρρέει το Μέτωπο στη Μικρά Ασία. Συνελήφθη και φυλακίστηκε από την Επανάσταση του 1922, αποφυλακίστηκε όμως στις 8 Ιανουαρίου 1923, μετά τη χορήγηση αμνηστίας για τα πολιτικά αδικήματα. Μετά το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1921-22 (Μικρασιατική Καταστροφή), εξελέγη αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος. Εκ πεποιθήσεως βασιλόφρων, εργάστηκε για την επικράτηση της Βασιλευομένης Δημοκρατίας κατά το δημοψήφισμα της 13ης Απριλίου 1924 και δεν αναγνώρισε το αποτέλεσμα του, που ήταν υπέρ της αβασίλευτης (προεδρευομένης) δημοκρατίας. Αντιτάχθηκε στο καθεστώς του Πάγκαλου (1925-26) και συμμετείχε στην πρώτη Οικουμενική κυβέρνηση του Αλ. Ζαΐμη το 1926, αναλαμβάνοντας διαδοχικά τα υπουργεία Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας και Παιδείας. Με μικρή κοινοβουλευτική δύναμη μετά την επικράτηση του Ε. Βενιζέλου το 1928, άσκησε δριμεία κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης και ιδιαίτερα στη σύναψη των ελληνοτουρκικών συμφωνιών του 1930. Στις εκλογές του Μαρτίου 1933, ο Π. Τσαλδάρης επικράτησε και σχημάτισε κυβέρνηση, η οποία παρέμεινε στην εξουσία ως το 1935. Στην περίοδο αυτή, υπέγραψε το Σύμφωνο Εγγυήσεως του κοινού συνόρου με την Τουρκία (1933) και το τετραμερές Βαλκανικό Σύμφωνο (1934). Υπό τις δυσμενείς συνθήκες που προκάλεσε η αναβίωση του εθνικού διχασμού, παραιτήθηκε, ενώ επανήλθε στην πρωθυπουργία μετά τις εκλογές του 1935, για να ανατραπεί τον Οκτώβριο του ίδιου έτους από τους φιλομοναρχικούς στρατιωτικούς που επανάφεραν με δημοψήφισμα νοθείας στον θρόνο τον Γεώργιο Β’. Ο Π. Τσαλδάρης κέρδισε, χωρίς αυτοδύναμη πλειοψηφία, τις εκλογές του 1936 και καταψήφισε στη Βουλή την πρώτη κυβέρνηση του Ι. Μεταξά, ο οποίος λίγο αργότερα εγκαθίδρυσε δικτατορικό καθεστώς στη χώρα. Ο Παναγής Τσαλδάρης πέθανε στην Αθήνα από ουραιμία στις 17 Μαΐου 1936, σε ηλικία 68 ετών. Η κηδεία του έγινε με τιμές πρωθυπουργού εν ενεργεία και τελέστηκε στις 19 Μαΐου στο Α΄ Νεκροταφείο.
[ikk.gr/archeio-panagi-tsaldari, sansimera.gr]
PANAGIS TSALDARIS
Panagis Tsaldaris was a lawyer and politician from Corinthia, who served twice as Prime Minister of Greece in the three-year period 1932-1935. He was born in Corinthia in 1868 to a family of Asia Minor origin. He was educated at the Primary School of his hometown. He studied law in Athens and received further training in Germany and France. He returned to Greece in July 1893 and was first elected as a Member of Parliament in 1910. During the National Schism he supported the anti-Venizelist faction, participated as Minister of Justice in the government of D. Gounaris in 1915, and in 1920-22 he held the Ministries of Interior and Transport. In March 1922 he left for abroad for health reasons and returned to Greece in August, when the Front in Asia Minor had begun to collapse. He was arrested and imprisoned during the period of the National Schism following the 1922 Revolution, but was released from prison on 8 January 1923, after being granted amnesty for political offences. After the Asia Minor Catastrophe, he was elected leader of the People’s Party. A royalist by conviction, he worked for the prevalence of the Royalist Republic in the referendum of 13 April 1924 and did not recognise its result, which was in favour of an unconstitutional (presidential) democracy. He opposed the Pangalos regime (1925-26) and participated in the first (“Ecumenical”) government of Al. In 1926, he participated in the first “Ecumenical” government of the Greek government (in 1926, he was the first member of the first “Ecumenical government” (Zaimi), taking over the ministries of Interior, National Economy and Education in succession. With little parliamentary power after the victory of E. Venizelos in 1928, he was harshly critical of the government’s handling of the Greek government, particularly the conclusion of the Greek-Turkish agreements of 1930. In the March 1933 elections, P. Tsaldaris won and formed a government, which remained in power until 1935. During this period, he signed the Common Border Guarantee Pact with Turkey (1933) and the Quadrilateral Balkan Pact (1934). Under the unfavourable conditions caused by the revival of the national division, he resigned, returned to the premiership after the 1935 elections, only to be overthrown in October of that year by the pro-monarchist military who returned George II to the throne. P. Chaldaris won the 1936 elections without an independent majority and voted against the first government of I. Metaxas in Parliament, who shortly afterwards established a dictatorial regime in the country. Panagis Tsaldaris died in Athens of uraemia on 17 May 1936, at the age of 68. His funeral was held with the honours of a serving Prime Minister and was held on 19 May at the First Cemetery.