ΣΟΜΑΚΟ
Με βάση την απογραφή του 1920, σε ολόκληρη την Ελλάδα λειτουργούσαν συνολικά 488 βιομηχανικές επιχειρήσεις με προσωπικό περισσότερο από 25 εργάτες. Από αυτές οι 222 ήταν βιομηχανίες επεξεργασίας γεωργικών προϊόντων (καπνεργοστάσια και αλευρόμυλοι), 122 υφαντικές, 97 εκμεταλλεύσεως υπεδάφους, μεταλλουργικές και οικοδομικές, 22 ήταν οι χημικές και 25 οι υπόλοιπες. Μία στις τέσσερις δε χρησιμοποιούσαν μηχανικούς κινητήρες ενώ μόνο οι 90 (18%) είχαν τη νομική μορφή της ανώνυμης εταιρίας. Συνολικά απασχολούσαν 42.000 άτομα. Η κοινότητα της Νεάπολης διέθετε σειρά από εργαστήρια-εργοστάσια τα οποία απασχολούσαν σημαντικό αριθμό εργατών για την κάλυψη των αναγκών τους. Επρόκειτο για επιχειρήσεις που ασχολούνταν με παραγωγή οικοδομικών υλικών, μεταλλουργία ή παραγωγή υφαντών και κεντημάτων, μια παράδοση που είχαν φέρει μαζί τους οι πρόσφυγες από τις ιδιαίτερες πατρίδες τους. Στο σημείο αυτό (τέρμα της οδού Σαράφη) υπήρχε η Ανώνυμη γαλλο-ελληνική εταιρία Οικοδομήσιμων Υλικών «ΣΟΜΑΚΟ», εβραϊκών συμφερόντων. Επρόκειτο για εργοστάσιο παραγωγής λευκών τούβλων. Βασικός μέτοχος στις αρχές της δεκαετίας του 1910 υπήρξε ο Κωνσταντίνος Λαμνίδης, ιδιοκτήτης του γνωστού σαπωνοποιείου «ΝΑΥΣΙΚΑ». Στην ιδιοκτησία της εταιρίας ανήκαν και δύο μεγάλα οικόπεδα-αποθηκευτικοί χώροι α.κάτω από τη σημερινή οδό Νεοχωρίου και δυτικά της Βενιζέλου και β.στη θέση Κερμέζ Μπαχτσέ. Και οι δύο παραχωρήθηκαν έναντι μικρού τιμήματος για την ανέγερση οικιών από τους πρόσφυγες. Την αρχική εταιρία διαδέχτηκε σε δικαιώματα στο μεσοπόλεμο η εταιρία Σκαλιέρη.
[Πηγές: ΣΒΒΕ, 1915-2015, Τα πρώτα Εκατό Χρόνια (2015), Θεσσαλονίκη, Κ. Νίγδελη (2016), Δήμος Νεάπολης-Συκεών «Ο μεγάλος Καλλικρατικός Δήμος
SOMAKO
According to the 1920 census, a total of 488 industrial enterprises with more than 25 workers were operating in Greece. Of these, 222 were agricultural processing industries (tobacco factories and salt mills), 122 were weaving industries, 97 were subsoil exploitation, metallurgical and construction industries, 22 were chemical industries and 25 were of other activities. One in four did not use mechanical engines and only 90 (18%) had the legal status of an S.A. In total they employed 42,000 workers. The Neapolis community had a number of workshops which employed a significant number of workers to meet the needs of the community. These were businesses involved in the production of building materials, metallurgy or weaving and embroidery, a tradition that the refugees had brought with them from their homelands. At this point (at the end of Sarafi Street) there was the French-Greek S.A.of building materials ‘SOMAKO’, a company of Jewish interests. It was a factory producing white bricks. Konstantinos Lamnidis was the main shareholder in the early 1910s, owner of the well-known soap factory ‘NAYSIKA’. The company also owned two large plots of land – storage areas, one located in the present Neochori Street and west of Venizelos and another at the location of Kermez Bahce. Both buildings were given for a low price to house the refugees. The original company was succeeded in rights during the inter-war period by the Skalieri company.
[Sources: SBCE, 1915-2015, The First Hundred Years (2015), Thessaloniki K. Nigdeli (2016), Municipality of Neapoli-Sykies “The great Kallikratis Municipality“]-
