ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας πατέρας της Ελληνικής Δημοκρατίας. Επιπλέον συνδέεται στενά με την Θεσσαλονίκη, καθώς μετά την μεγάλη πυρκαγιά στην πόλη το 1917, ανέλαβε τον ανασχεδιασμό και την ανοικοδόμηση της. Το σημερινό ιστορικό κέντρο με τους κάθετους άξονες που οδηγούν στην θάλασσα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον Παπαναστασίου. Επίσης επί κυβερνήσεως του, ιδρύθηκε το 1925 η Φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Γεννημένος το 1876 και με καταγωγή από την Αρκαδία, ο Α. Παπαναστασίου, σπούδασε νομική στην Αθήνα και φιλοσοφία, κοινωνιολογία και οικονομικά στην Ευρώπη, από όπου επέστρεψε το 1907 για να ξεκινήσει την ενασχόληση του με την πολιτική. Βαθιά επηρεασμένος από τις σοσιαλιστικές ιδέες με τις οποίες ήρθε σε επαφή στη Γερμανία, ίδρυσε στην Ελλάδα την Κοινωνιολογική Εταιρία, τα μέλη της οποίας ίδρυσαν το 1910 το Λαϊκό κόμμα. Ως βουλευτής Αρκαδίας, εργάστηκε για την απαλλοτρίωση των παλαιών τσιφλικιών ενώ συμμετείχε ως εθελοντής στους Βαλκανικούς πολέμους. Αργότερα προσχώρησε στο κόμμα των Φιλελευθέρων, συμμετείχε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού και μετά την ενοποίηση της χώρα, διετέλεσε Υπουργός Συγκοινωνιών. Το 1922 φυλακίστηκε έπειτα από τη δημοσίευση του Δημοκρατικού Μανιφέστου στο οποίο κατήγγελλε την πολιτική των φιλοβασιλικών κυβερνήσεων και τους χειρισμούς τους στη Μικρασιατική εκστρατεία και υποστήριξε την εγκαθίδρυση Δημοκρατίας. Μετά την αποφυλάκιση του από το κίνημα του Ν. Πλαστήρα, ίδρυσε την Δημοκρατική Ένωση και το 1924 ανέλαβε πρωθυπουργός ανακηρύσσοντας το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας, το οποίο επικυρώθηκε με δημοψήφισμα. Τότε κέρδισε και το προσωνύμιο Πατέρας της Δημοκρατίας. Τα έτη 1925 και 1935 φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε καθώς στράφηκε εναντίον της δικτατορίας Πάγκαλου και Μεταξά αντίστοιχα. Συνοπτικά ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου διατέλεσε δυο φορές πρωθυπουργός το 1924 και για λίγες ημέρες το 1932, ενώ ανέλαβε υπουργός συγκοινωνιών, γεωργίας, εξωτερικών και εθνικής οικονομίας σε κρίσιμες περιόδους. Άφησε πίσω του μεγάλο έργο στον τομέα της συγκοινωνίας και μεταξύ άλλων, θέσπισε το κτηματολόγιο και ίδρυσε την Αγροτική Τράπεζα. Πέθανε αιφνίδια το 1936 στο σπίτι του και ενώ βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό. Η μεγάλη προσέλευση του κόσμου στην κηδεία αποτέλεσε η πρώτη μαζική εκδήλωση ενάντια στη μεταξική δικτατορία της 4ης Αυγούστου.
[sansimera.gr]
ALEXANDROS PAPANASTASIOU
Alexandros Papanastasiou is considered one of the most important representatives of modern political history being a pioneer in the establishment of the Second Hellenic Republic. Born in 1876 and originally from Arcadia, A. Papanastasiou studied law at the National and Kapodistrian University of Athens (1895–1898), earning his doctorate in 1899 and a licence in 1901. From 1901 to 1905 he studied social science, law and philosophy at the Friedrich-Wilhelms-Universitat of Berlin and in Heidelberg. In 1905 he goes to London, later on to Paris, continuing with his studies until 1907, when he decides to return to Greece. Deeply influenced by the socialist ideas with which he came in contact with in Germany, he founded the Sociological Society in Greece, whose members established the Agricultural and Labour Party in 1910. At the same year, Papanastasiou was elected for the first time a deputy of Arcadia to the Hellenic Parliament. He fought for agrarian reform in Thessaly seeking to break up the big farms that existed there since the rule of the Ottoman Empire and redistribute them to the local farmers. In 1916, he joined the Provisional Government of National Defense of Eleftherios Venizelos in Thessaloniki. In 1922 he published the Democratic Manifesto in which he denounced King Constantine to the nation for his handling of the Asia Minor campaign. In 1924 he became Prime Minister, proclaiming the constitution of an unrestricted democracy, which was ratified by referendum, thus earning him the nickname Father of Democracy. In 1926, Papanastasiou founded his own party, the Democraric Union. In 1924 and 1935 he was imprisoned and deported as he turned against the dictatorship of Pangalos and Metaxas respectively. He is closely associated with Thessaloniki as during his term of office, the great fire of 1917 broke out in the city. Papanastasiou undertook the redesign and reconstruction of the city. The current historic center with its vertical axes leading to the sea is largely due to him. Also, after his proposal the University of Thessaloniki was established in 1926. In summary, Alexandros Papanastasiou served twice as Prime Minister in 1924 and 1932 and became Minister of Transport, Minister of National Health, Interior Minister, Minister of Agriculture, Minister of Foreign Affairs and Minister of National Economy during critical periods. He left behind great work such as the recognition of the common, demotic Greek language, the establishment of adult education centers, transport upgrade, establishment of the Cadastral project, founded the Agricultural Bank and much more. Papanastasiou died suddenly at home of a heart attack on November 17, 1936 while placed under house arrest by the government of Ioannis Metaxas. The large turnout at his funeral was the first mass demonstration against the dictatorship of August 4.